Kültür Bakanı Fikri Sağlar ilk kez anlattı: Madımak’ın perde arkası

2 Temmuz 1993 tarihinde gerçekleşen Sivas Katliamı’nın arka planını, Nazım Alpman ve Ekin Kadir Selçuk’un Kırmızı Kedi Yayınevi’nden çıkan “Mücadelenin Onurlu Yolu: Fikri Sağlar Kitabı”nda dönemin kültür bakanı Fikri Sağlar ilk kez anlattı.

Doğru Yol Partisi ve Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) ortaklığında kurulan, başbakanlığını ise Tansu Çiller’in yaptığı 50. hükümette Sağlar, SHP’ye ayrılan Kültür Bakanlığı’nın liderliğini yapıyordu.

‘MADEM ARTIK SOSYAL DEMOKRAT HÜKÜMET VAR…’

Sağlar, Pir Sultan Abdal Derneği’nin temsilcilerinin, her sene Sivas’ın Banaz köyünde gerçekleşen etkinliklerin, “Madem artık sosyal demokrat bir hükümet var, biz bu şenliklerin Sivas’ta düzenlenmesini talep ediyoruz” düşüncesiyle kendisine, 1993 yılında düzenlenecek etkinliklerin Sivas’ın merkezinde yapılması teklifinde bulunduklarını aktardı.

Teklifi “memnuniyetle” kabul ettiğini belirten Sağlar, etkinliklere denk gelen ve Orta Asya ülkelerinden birçok kültür bakanının da katıldığı, Türksoy’un (Türk Kültür ve Sanat Yönetimi) kuruluş toplantısına gitmek zorunda kaldığını, ancak toplantının bitişine göre Sivas’a gelme ihtimalinin de bulunduğunu dernek temsilcilerine söylediğini kaydetti.

“Bu arada ilk kez Kültür Bakanlığı’nın desteğiyle Sivas’ta yapılacak olan şenliğin çok görkemli olmasını istemiştim” diyen Sağlar, Türksoy’un yapısı ve görevleriyle ilgili hararetli tartışmaların yaşandığı, bu sebeple toplantının uzadığını ve durumun Sivas Kültür Müdürüne aktarıldığını belirtti.

Fikri Sağlar (solda) Erdal İnönü’yle (sağda) birlikte

SİVAS KATLİAMININ HABERİNİ İLK BÖYLE ALDI

Toplantının ardından düzenlenen yemekte Sivas Valisi tarafından arandığını aktaran Sağlar, Vali’nin, “Efendim provoke edilen bazı tarikat üyeleri galeyana gelerek oteli yaktılar. Aziz Nesin’i sağ sağlim kurtardık” sözlerine anlam veremediğini, durumdan haberinin olmadığını aktardı.

“Kim yakıyor, niye yakıyor” sorularıyla Vali’ye cevap verdiğini aktaran Sağlar, Vali’den duyduklarını şöyle aktardı:

“Vali olayı anlatınca, ‘Emniyet, Jandarma neden dağıtmıyor’ dedim. Emniyet Müdürü, ‘Halkla karşı karşıya kalırsak olaylar büyür’ demiş. Sonra televizyondan haberleri izledim. Erdal Bey’le (İnönü, Başbakan Yardımcısı) konuştum. Vali’ye emir vermiş ama olaylar durmamış.”

ARİF SAĞ İLE GÖRÜŞME

Gelişmeleri aldıktan sonra hemen Sivas’a gittiğini ve gece 12’de şehre vardığını belirten Sağlar, şarkıcı Arif Sağ’la görüştüğünü ve eşi Yıldız Sağ’ın kendisinin boynuna sarılıp ağladığını “hiç unutmadığını” söyledi.

Sivas’ta olayları Vali’den tekrar dinleyen Sağlar, Vali’nin Jandarma Komutanı ve Emniyet Müdürü’nün kendisini kandırdığını belirttiğini söyledi. Vali’ye göre, Emniyet Müdürü, “Halkla polisi karşı karşıya getirmem” derken, Alay Komutanı ise, “Benim askerim acemi, onları halkın üstüne süremem” dedi.

Çiller’in “Çok şükür ki otel önünde toplananlara bir zarar gelmedi” sözlerinin kamuoyundaki tepkiyi daha da artırdığını söyleyen Sağlar, “Dahası AKP, o günkü canileri savunanları bakan ya da milletvekili yaptı. Alevilerin evlerine kırmızı boya ile çarpı koyanlar AKP iktidarında yeniden ortaya çıktı” dedi.

‘KRİTİK BAKANLIKLARI BİZ ALMALIYDIK’

Hadisenin yaşandığı dönemde hükümette koalisyon ortağı olan SHP’nin de eleştirildiğini belirten Sağlar, “Daha önce anlatmıştım, kritik bakanlıkları biz almalıydık diye. İçişleri Bakanlığı bizde olsaydı bu olay ya hiç olmazdı ya da başladığı anda durdurulurdu. Devlet otoritesi Çiller’in Başbakan oluşuyla birlikte kaybolmuştu” dedi.

Olayın ardından Adalet Bakanı Seyfi Oktay’ın ve Başbakan Yardımcısı İnönü’nün çabasıyla suçluların yakalandığını belirten Sağlar, Çorum, Maraş ve Malatya katliamlarının aksine katillerin delilleriyle adalete teslim edildiğinin altını çizdi.

‘DERİN DEVLETİN PROVOKASYONU’

“Derin devletin bir provokasyonu olduğunu biliyoruz” diyen Sağlar, katliamın asıl amacının CHP ile Alevilerin arasını açmak olduğunu şu sözlerle aktardı:

“Dikkat ederseniz, 12 Eylül öncesi Kahramanmaraş katliamında hükümette CHP vardı. Sivas katliamında da SHP vardı. Derin devletin bu provokasyonla amaçladıklarından biri de CHP-SHP geleneğinin her daim iyi ilişkiler içinde olduğu Alevi toplumuyla arasını açmak, o gönül birlikteliğini yok etmekti… Çünkü Alevi-Bektaşiler Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda Atatürk’ün yanında yer almış ve Cumhuriyet’in çağdaş, laik, demokratik ve adil olmasına katkı sunmuşlardı. Alevi-Bektaşi düşüncesi bağımsızlığın bayraktarlarıydı. Şeriat isteyenlerin de düşmanıydı.”